สิงหไตรภพ หรือ สิงหไกรภพ
ยุคสมัยที่เเต่ง : รัชกาลที่ 2,รัตนโกสินทร์
ผู้เเต่ง : สุนทรภู่
คำประพันธ์ : นิทาน
ฉันทลักษณ์ : กลอนเเปดสุภาพ
เนื้อเรื่องย่อ
กาลครั้งหนึ่งในอดีตกาลนานมาแล้ว ณ นครโกญจา “พระเจ้าอินณุมาศ” และ “พระนางจันทร์แก้ว” ซึ่งเป็นพระราชาและพระราชินีได้ปกครองบ้านเมืองด้วยทศพิธราชธรรมอย่างร่มเย็นเป็นสุข แต่ทั้งสองพระองค์กลับไม่มีโอรสและธิดาเลย ปรารถนาใคร่จะได้บุตรไว้สืบสันตติวงศ์ แต่หลายปีผ่านไปก็ยังไม่สมปรารถนา
จนกระทั่งวันหนึ่ง “แม่ทัพอำนาจ” ยกทัพไปปราบ “โจรสลัดหิมวัฒน์”และพรรคพวกได้แล้ว จึงพาตัวลูกชายของจอมโจรวัย ๕ ขวบ มาถวายพระเจ้าอินณุมาศและพระนางจันทร์แก้ว เมื่อทั้งสองพระองค์ทรงทอดพระเนตร ก็รู้สึกเอ็นดูรักใคร่ ปรารถนาจะได้เด็กนั้นเป็นบุตรบุญธรรม แม้แม่ทัพอำนาจ กับ “อำมาตย์กุศล”ต่างก็ได้ทูลทัดทานว่าจะเป็นการเลี้ยงลูกเสือลูกจระเข้ ซึ่งอาจเกิดเภทภัยในวันข้างหน้าได้ แต่ทั้งสองพระองค์ก็ไม่ทรงสนพระทัย ด้วยความรักความหลงในเด็กน้อยนั่นบังตาเสียสิ้น พระเจ้าอินณุมาศได้ตั้งชื่อเด็กน้อยนั้นว่า “คงคาปราลัย” โดยคงคาปราลัยเติบโตขึ้นมาพร้อมกับนิสัยที่ดุร้ายไม่ผิดกับผู้เป็นพ่อ ยิ่งได้ “อำมาตย์กระแจะ” กับ “อำมาตย์กระจาน” คอยยุยงส่งเสริมหวังประจบเพื่อความดีความชอบแล้ว ก็ยิ่งทำให้คงคาปราลัยกระทำการชั่วช้าสามานย์มากยิ่งขึ้น แต่เมื่ออยู่ต่อหน้าพระราชาและพระราชินีก็จะประจบประแจงเอาอกเอาใจ จนพระราชาและพระมเหสีต่างก็หลงใหล ไม่ทรงล่วงรู้ถึงพฤติกรรมที่แท้จริงของคงคาปราลัยเลย ต่อมาพระนางจันทร์แก้วทรงสุบินประหลาดว่า ...พระนางได้ดวงอาทิตย์มาแล้วกลับถูกแย่งชิงไป โดยผู้วิเศษ... ...โหรทำนายว่าจะได้พระโอรสไว้สืบสกุลและจะเป็นพระโอรสที่ยิ่งใหญ่ประเสริฐและเกรียงไกรดุจดังพระอาทิตย์ แต่เมื่อยังเล็กจะถูกพรากจากกันไป แต่เมื่อเติบใหญ่จึงจะได้พบกันอีกครั้ง... ทำให้คงคาปราลัยเกิดความอิจฉายิ่งนัก จึงสมคบคิดกับอำมาตย์ฝ่ายของตน ก่อการกบฏแย่งชิงราชบัลลังก์จากพระเจ้าอินณุมาศพระบิดาเลี้ยงของตนเอง พระเจ้าอินณุมาศกับพระนางจันทร์แก้วต้องหลบหนีภัยออกจากพระนครไป แล้วไปหลบซ่อนตัวอยู่ในป่า เมื่อพรานสิงห์มาพบเข้าก็สงสารจึงพามาอยู่ในหมู่บ้านด้วยกัน โดยให้ช่วยทำไร่ทำนาทดแทนบุญคุณฝ่ายอำมาตย์กุศล และ “หมื่นระบิล” จำใจต้องยอมสยบต่อคงคาปราลัยไปก่อน เพื่อคอยหาจังหวะช่วงชิงอำนาจ และราชสมบัติกลับคืนมาในภายหลัง คงคาปราลัยเมื่อได้ขึ้นเป็นพระราชาก็ก่อการปล้นฆ่าชาวบ้านด้วยความคึกคะนองหยาบช้าของตน เมื่อชอบใจหญิงสาวสวยคนใหน ไม่ว่าจะเป็นลูกเต้าเมียใครที่ถูกใจ ก็จะให้ทหารไปนำตัวมาบำเรอกามของตนเองให้ได้ จนทำให้บ้านเมืองเดือดร้อนไปทุกหย่อมหญ้า แล้วในที่สุดอำมาตย์กุศลกับพรรคพวก และชาวเมืองก็หาทางกำจัดคงคาปราลัยได้สำเร็จในที่สุด แล้วจึงพากันออกตามหาพระราชาอินณุมาศและพระมเหสีให้กลับมาครองบัลลังก์เหมือนเดิม ซึ่งพระนางจันทร์แก้วได้คลอดลูกออกมาเป็นชายสมดั่งที่โหรทำนายไว้ไม่มีผิด ก็ปลาบปลื้มโสมนัสยินดีปรีดาเป็นยิ่งนัก เฝ้าถนอมเลี้ยงดูเป็นอย่างดี แต่ก็ยังถูกชาวบ้านบางคนไม่พอใจ คอยหาทางกลั่นแกล้งให้ออกไปทำงานหนักในไร่ในนาทั้งๆที่ลูกน้อยยังอ่อนวัยอยู่ จึงต้องทิ้งลูกเอาไว้กับเด็กชาวบ้านตามลำพัง
